Przygotowani na ewakuację. Co schować do plecaka ucieczkowego?

Przygotowani na ewakuację. Co schować do plecaka ucieczkowego? Jak zachowywać się w razie sytuacji kryzysowej? Zapraszamy do przeczytania materiału.

Artykuł opublikowany w ramach realizowanego przez Stowarzyszenie im. Kazimierza Jagiellończyka i współfinansowanego przez Ministerstwo Obrony Narodowej projektu „Bezpieczni w XXI wieku”.

Przygotowanie zestawu takiego jak omawiany lub sama wiedza co warto ze sobą zabrać, przydatne jest nie tylko na wypadek wojny, ale w każdej sytuacji kryzysowej, która wymaga szybkiego opuszczenia swojego miejsca zamieszkania. Przykładów nie musimy daleko szukać, wystarczy spojrzeć na obecną sytuację na południu kraju, gdzie w wyniku ogromnej powodzi tysiące ludzi musiało opuścić swoje miejsce zamieszkania.

Po otrzymaniu informacji o obowiązkowej ewakuacji obywatele muszą samodzielnie opuścić obszar zagrożenia. Właśnie w takim przypadku przydatne będą wcześniej przygotowane plecaki — jeden dla każdego członka rodziny, najlepiej trzymane w pobliżu wyjścia z domu.

Jeśli ogłoszona zostanie ewakuacja, może nie starczyć czasu na zebranie niezbędnych rzeczy. Ponadto w stanie paniki trudno jest racjonalnie zdecydować, co należy ze sobą zabrać.

Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze

Posiłkując się doświadczeniami za naszą wschodnią granicą, znaleźliśmy informacje od rodziców, którzy musieli spakować takie plecaki dla siebie i swoich dzieci i ewakuować się razem z nimi. Z doświadczenia wiedzą, które rzeczy okazały się naprawdę ważne w warunkach przetrwania i jakie aspekty warto przemyśleć wcześniej. Przeanalizowaliśmy także oficjalne wytyczne rządu dotyczące kompletowania zestawu na wypadek ewakuacji.

Przed tym, jak opuścisz swój dom, pamiętaj jednak, że musi to być przemyślana i uzasadniona decyzja. Ewakuacja na oślep nie będzie najlepszym wyjściem. Spróbuj dowiedzieć się, jak wygląda sytuacja na zewnątrz. Zdecyduj, w jaki sposób będziesz się ewakuować: pieszo, samochodem, komunikacją miejską czy rowerem.

1. Zaplanuj, dokąd zmierzasz po opuszczeniu domu.
2. Przygotuj wsparcie w postaci mapy, planu ucieczki i drogi ewakuacji. Zawsze miej plan B.
3. Weź ze sobą tylko rzeczy niezbędne do przetrwania – toster czy robot kuchenny Ci się nie przydadzą.
4. Papierowa mapa w drodze może być przydatna, więc przygotuj ją zawczasu, gdy masz dostęp do drukarki i internetu. Poleganie wyłącznie na internecie może być zgubne.
5. Uciekaj, póki jest na to czas: linia frontu zbliża się do Ciebie, a sytuacja Cię do tego zmusza lub też wcześniej udaj się do przygotowanej bazy.

Lista przedmiotów rekomendowanych przez ukraińskie ministerstwo w sytuacji zagrożenia i ewakuacji z komentarzem i dodatkowymi uwagami na podstawie praktycznych doświadczeń ludzi ewakuowanych.

Przede wszystkim plecak powinien być wygodny do noszenia, solidny i niezawodny. Lepiej nie wybierać plecaka taktycznego, ponieważ przyciąga niepotrzebną uwagę – weź zwykły. W zewnętrznej kieszeni, do której jest natychmiastowy dostęp, umieść skompletowaną apteczkę. W plecakach rodziców powinna znajdować się główna apteczka, ale także dzieci powinny mieć w kieszeni niezbędne środki.

Z opowieści matki, która przeżyła ewakuację podczas powodzi: „Miałam dwoje nastolatków, syna i córkę; z córką ewakuowałyśmy się razem, a syn z ojcem później. I znaleźli się w innym miejscu, z dala od nas. Do plecaka syna wcześniej zapakowałam tabletki przeciwbólowe, które mu pomagają, oraz leki na problemy z jelitami. Gdy się denerwuje, jelita to jego najsłabszy punkt. Zapas najpotrzebniejszych w jego przypadku środków był po prostu niezastąpiony, zwłaszcza zanim dotarli do punktu, w którym mogli otrzymać pomoc medyczną”.

Tak, może się zdarzyć, że okoliczności was rozdzielą, dlatego przemyśl, co dziecko zrobi bez Ciebie. Jakkolwiek przerażające to nie jest, wyobraź sobie taką sytuację.
Matka, która przeżyła ewakuację z obszarów konfliktu zbrojnego: „Wyobrażenie sobie, że nie jestem obok, jest przerażające. Ale zachowywanie się jak struś i chowanie głowy w piasek jest zwyczajnie głupie.

„Do osobnej apteczki dla syna zapakowaliśmy zestaw środków, którymi sam może sobie pomóc w przypadku drobnych skaleczeń czy oparzeń: elastyczny samoprzylepny bandaż, plastry, jod, buteleczkę chlorheksydyny (środek odkażający), streptocyd (również środek odkażający, ale również tamujący krwawienie) w proszku. A także tabletki na ból głowy, wymioty, nudności, biegunkę, pastylki na ból gardła. I koniecznie notatnik z instrukcjami na każdą sytuację: jak przyjmować leki, jak opatrzyć ranę, do kogo dzwonić, jak postępować”.

Przykład apteczki-organizera, którą wygodnie jest zabrać w podróż. Nożyczki do paznokci najlepiej przechowywać w apteczce – na przykład do odcięcia bandaża. Trzeba dodać do niej także leki potrzebne do indywidualnych potrzeb.

Przykład apteczki osobistej

• opatrunki (gaza, bandaż elastyczny, chusta trójkątna)
• plastry
• środki przeciwbólowe i przeciwzapalne
• leki na biegunkę
• węgiel aktywowany
• leki na gardło
• leki przeciwalergiczne
• środki do dezynfekcji ran
• rękawiczki
• koc termiczny
• nożyczki
• pęseta do usuwania kleszczy
• ampułki z solą fizjologiczną
• plastry
• termometr
• witamina C, aspiryna, środki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe
• leki osobiste
• ibuprofen w kapsułkach
• tłusty krem lub wazelina

Środki higieny powinny być łatwo dostępne, włóż je do kieszeni z apteczką lub do jednej z bocznych kieszeni. Jakie środki higieny są najważniejsze?

Żel antybakteryjny w małej buteleczce, nawilżany papier toaletowy, chusteczki higieniczne. Nie zaszkodzi również, ale niekoniecznie w pierwszej kolejności, mały kawałek mydła, mała butelka szamponu, żelu (na wypadek, gdyby była możliwość umycia się), szczoteczka i pasta do zębów. Są dostępne gotowe zestawy podróżne takich środków. Dla dziewczynek – wkładki higieniczne są koniecznością.

A propos wkładek higienicznych. Są ważne nie tylko dla dziewcząt. Można użyć ich także do butów, przyklejając je do wkładki, aby uniknąć pocenia się stóp. Tę wskazówkę otrzymaliśmy od taty z dużym doświadczeniem w pieszych wędrówkach.

Inne drobne rzeczy, które warto przewidzieć dla dziecka:

• Gwizdek. Konieczny, ponieważ za jego pomocą można wezwać pomoc, zwrócić na siebie uwagę w sytuacji, gdy głos nie wystarcza. W sklepach myśliwskich są gwizdki ze wbudowanym kompasem, można go kupić – kompas też jest przydatny. Najlepiej powiesić go na szyi, aby zawsze był pod ręką.
• Lusterko. Małe lusterko z nietłukącego materiału przyda się, gdy coś wpadnie do oka lub trzeba obejrzeć twarz i posmarować skaleczenie maścią odkażającą. Może również posłużyć do zwrócenia uwagi w słoneczną pogodę.
• Latarka. Najlepiej LED-owa, może być ręczna lub czołówka. Wybór zależy od sytuacji.
• Saszetka biodrowa. Oprócz plecaka, daj każdemu dziecku saszetkę biodrową, w której umieścisz kopie dokumentów, trochę pieniędzy w drobnych nominałach. Włóż do niej rzeczy, które dziecko powinno mieć ze sobą, gdyby straciło plecak. Koniecznie batony (np. Snickers, zbożowe, z nugatem), aby mogło szybko się posilić, mały środek dezynfekujący do rąk, leki na kilka dawek.
• Telefon z przyciskami. Do saszetki włóż w pełni naładowany telefon z przyciskami i opłaconą kartą SIM. Wprowadź do telefonu wszystkie potrzebne kontakty. Obok włóż ładowarkę i notes z kontaktami i instrukcjami.

Ubrania na zmianę

Do plecaka włóż najpierw worek na śmieci, aby chronić rzeczy przed zamoczeniem. Nawet wodoodporny plecak może przeciekać. Na wszelki wypadek. Zapas ubrań powinien wystarczyć na 2-3 dni. Dodatkowe skarpetki (zwykłe i ciepłe), bielizna, polar dla dodatkowego ciepła, koszulka i sportowe spodnie z materiału, który się nie gniecie (najlepiej). Ubrania powinny być łatwe do skompresowania i zajmować jak najmniej miejsca. Jeśli to możliwe, spakuj rzeczy w worki próżniowe. Ubierz się odpowiednio do pory roku. Pamiętaj o dobrych butach, nie sportowych czy na obcasie, które nie przydadzą się poza miastem; solidnych i wygodnych spodniach, ciepłych skarpetach, czapce i rękawiczkach. Ubieraj się warstwowo, aby w razie potrzeby móc zdjąć ubrania i schować je do plecaka.

Torby

Stosuj zasadę pakowania rzeczy w torby foliowe – nigdy nie będą zbędne. Przydadzą się do zbierania śmieci, przechowywania brudnych rzeczy czy na wypadek, gdyby dziecko miało wymioty. Odpowiednio, worki powinny być mocne, najlepiej z zamknięciem typu zip-lock.

Zapasy żywności

Powinny to być produkty, które można jeść w ruchu, bez podgrzewania, które szybko dostarczają energii i które łatwo się otwiera, nawet bez otwieracza. Może się przecież zgubić lub znaleźć w innym plecaku. Przydatne będą orzechy, owoce suszone, kandyzowane, rodzynki, suszone morele. Snickersy, jak już wspomniano. Cukierki, aby zmniejszyć uczucie głodu. Można wziąć mleko skondensowane w miękkim opakowaniu z zakrętką. Zupki błyskawiczne – nawet jeśli nie będzie możliwości ich zalać, można je pogryzać na sucho, dostarczając sobie potrzebnych węglowodanów. Chrupkie pieczywo i małe puszki z pasztetem – te puszki można przechowywać bez lodówki, są małe, a konserwy mają otwieracze na wieczkach. Jedzenie dla dzieci w puszkach też się nadaje. Włóż do jedzenia małą łyżeczkę.

Schronienie

Łóżko zostaje w domu. Może być tak, że będziesz musiał przenocować na zewnątrz, np. w krzakach. W takim przypadku przyda się schronienie lub izolacja od ziemi. Jeśli masz coś, co zajmuje mało miejsca (składany hamak, plandeka, śpiwór), weź to ze sobą.

Co musisz wziąć:

• kilka dużych, mocnych worków na śmieci
• koc termiczny
• śpiwór lub koc
• plandeka (jeśli masz)
• Aby nie wychłodzić się na zimnej ziemi lub w piwnicy na betonie, do plecaka włóż mały kawałek maty do siedzenia. Można ją przyciąć na rozmiar pleców plecaka i przymocować z zewnątrz lub włożyć do środka.

Woda

Kilka małych butelek wody. Nie jedną dużą, tylko kilka małych! W ten sposób równomiernie rozłożysz ciężar plecaka i łatwiej będzie korzystać

Teraz o plecakach rodziców:

Dokumenty

Oryginały najlepiej przechowywać przy sobie, w saszetce biodrowej. Zrób kopie w kilku egzemplarzach i włóż do plecaka każdego członka rodziny na wypadek utraty oryginałów lub rozdzielenia rodziny podczas ewakuacji. Włóż dokumenty do wodoodpornego woreczka.

Pieniądze

Powinny być przechowywane w kilku miejscach i w drobnych nominałach. Nie trzymaj wszystkich pieniędzy w jednym miejscu! Trochę w saszetce biodrowej każdego członka rodziny, trochę w plecaku, trochę gdzieś przy sobie.

Naczynia i środki do podgrzewania jedzenia

Są dostępne metalowe kompaktowe zestawy naczyń do biwakowania: garnki i kubki. Te są przydatne. Aby można było postawić je na otwartym ogniu i podgrzać w nich konserwy lub wodę na herbatę. Do rozpalania ognia zaopatrz się w zapałki, zestawy suchego paliwa lub kuchenkę na paliwo spirytusowe lub z gazem. Naucz bezpiecznego korzystania z nich starsze dzieci.

Istnieją także torby do podgrzewania żywności, tzw. „bezpłomieniowy podgrzewacz żywności” – również przydatne, gdy nie ma możliwości użycia ognia. W torbę wkłada się szczelnie zapakowane jedzenie (w specjalnych retort-torbach lub zwykłych konserwach), nalewa się wodę, a w wyniku reakcji z reagentem w środku torby woda wrze, a jedzenie podgrzewa się w gorącej wodzie przez 10-20 minut.

To bezpieczniejsze niż używanie ognia, chociaż trzeba uważać na gorącą parę. W jednej torbie można w razie potrzeby umieścić dwie retort-torby z jedzeniem.

Ogień i woda

Zapalniczki, zapałki czy nawet krzesiwo mogą Cię uratować. Pamiętaj, aby zawsze mieć przy sobie więcej niż jedno źródło ognia. Dodatkowo warto zaopatrzyć się w materiały łatwopalne, które przyspieszą proces rozpalania ognia.

Woda. Kwestię jej pozyskiwania i przygotowania do spożycia opiszemy w dalszych artykułach, jak również sposoby rozpalania ognia w sytuacjach kryzysowych.

Możesz używać wody z butelki w plecaku, deszczówki czy wody nabieranej np. z rzeki, którą jednak najpierw trzeba uzdatnić do spożycia.

Co musisz zabrać:

• 2 zapalniczki
• zapałki w zamkniętym opakowaniu, najlepiej zaopatrzyć się w zapałki sztormowe, które zapalą się także po zmoknięciu lub przygotować je samemu poprzez zamoczenie główek zwykłych zapałek w wosku
• materiały do rozpalania ognia
• 3 litry wody

Kompas i mapa okolicy

Nie zajmują dużo miejsca, a mogą się przydać, jeśli stracicie łączność. Z wyprzedzeniem przemyśl trasy, którymi będziecie się poruszać. Narysuj je.

Radio i zapasowe baterie

Małe i kompaktowe, które pozwoli Ci pozostać w kontakcie ze światem, nawet jeśli stracisz telefony. Ustaw się na lokalne stacje radiowe – w sytuacjach krytycznych przez radio będą podawane informacje o ewakuacji cywilów.

Linia

Może się przydać w milionie sytuacji. Weź paracord, jest najtrwalszy. Dla większej kompaktowości wybierz ten, który jest spleciony w bransoletkę.
Opowiada tata, który ewakuował rodzinę samochodem: „W naszej sytuacji musieliśmy tylko dotrzeć do krewnych w innym mieście. Podróż miała zająć dwa dni. Jeśli masz samochód i możliwość ewakuacji samochodem, to wcześniej włóż do niego zapas produktów z długim terminem przydatności i wody, a także śpiwory i mały namiot, jeśli rodzina jest duża i nie będziecie mogli spać wszyscy razem w aucie. Zawsze trzymaj pełny bak paliwa i na wszelki wypadek zapasową kanisterkę”.

Opowiada matka, która przeżyła ewakuację w strefie konfliktu zbrojnego: „Mieliśmy aparat Polaroid, kupiony dzieciom wcześniej dla zabawy. Przed wyjściem z domu sfotografowałam każdego członka rodziny kilkukrotnie, na odwrocie zdjęć podpisałam imiona, daty urodzenia, numery telefonów krewnych, miasto, z którego pochodzimy. Na szczęście nie było to potrzebne, ale gdyby ktoś się zgubił, łatwiej byłoby go znaleźć dzięki najświeższym fotografiom w ubraniach, które mieliśmy podczas ewakuacji”.

Inne rzeczy

• zasypka na rany/talk
• maść na oparzenia i stłuczenia
• cukierki z glukozą
• bidon lub mały termos
• mała buteleczka spirytusu lub innego alkoholu
• kawa rozpuszczalna w saszetkach
• herbata
• czekolada
• przyprawy
• zestaw do wędkowania survivalowego
• mocna taśma (np. srebrna)
• maska ochronna
• okulary
• zegarek
• folia spożywcza
• świeca

Źródła: gov.pl / Paweł Frankowski, Przygotowani Przetrwają. Survival Miejski Wydawnictwo Pascal 2022 / 8a.pl / militaria.pl