61 lat temu, 12 września 1964 roku, w walijskiej miejscowości Penley zmarł Sergiusz Piasecki – żołnierz, konspirator, wywiadowca i jeden z najbardziej niezwykłych pisarzy XX wieku. Autor takich powieści jak Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy, Bogom nocy równi czy Siedem pigułek Lucyfera zapisał się w historii polskiej literatury i antykomunistycznej publicystyki.
Choć Piasecki nie był związany z Radomiem osobiście, to właśnie nasze miasto uczynił tłem jednej ze swoich powieści. W książce Siedem pigułek Lucyfera akcja przenosi się do Radomia, który staje się ważną sceną literackich wydarzeń. Pisarz umieścił tu m.in. centralę fikcyjnego „trustu bimbrowego”, opisując realia powojennego chaosu i życia codziennego Polaków.
– 1 czerwca 1945 roku uważam za datę powstania wspaniałego trustu bimbrowego pod firmą: »Ryż, Wierzba i Plus z Minusem«. Centralę trustu zainstalowano w Radomiu…
pisał Piasecki, oddając klimat tamtych czasów i specyficzny humor, którym cechowała się jego proza.
Sergiusz Piasecki urodził się w 1901 roku w Lachowiczach na dzisiejszej Białorusi. Jego dzieciństwo było naznaczone biedą i trudnymi doświadczeniami, które zahartowały jego charakter. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a następnie został agentem polskiego wywiadu. Dzięki znajomości języków, sprytowi i odwadze świetnie sprawdzał się w pracy na pograniczu, ale jego awanturnicze życie doprowadziło go także do konfliktu z prawem i więzienia. To właśnie za kratami, na Świętym Krzyżu, odkrył swój literacki talent i stworzył pierwsze powieści, które przyniosły mu wielką popularność.
W czasie II wojny światowej Piasecki działał w strukturach Armii Krajowej. Zasłynął z brawurowych akcji, za które został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Po wojnie nie pogodził się z komunistyczną rzeczywistością w Polsce i wyemigrował na Zachód, gdzie pozostał do końca życia. Tam nadal pisał i publikował, stając się jednym z najbardziej bezkompromisowych krytyków ustroju komunistycznego.
Zmarł 12 września 1964 roku i został pochowany na cmentarzu w Hastings. Na jego nagrobku umieszczono wizerunek Wielkiej Niedźwiedzicy – nawiązanie do tytułu jednej z jego najsłynniejszych powieści.
Źródło: IPN Radom
