Historia O tym się mówi Radom i okolice

80 lat temu zmarł Wacław Bojarski

80 lat temu w Warszawie zmarł Wacław Bojarski – wybitny poeta, prozaik, publicysta i krytyk literacki, postrzelony wcześniej przez niemiecki patrol. Był jednym z twórców i drugim redaktorem naczelnym konspiracyjnego pisma literackiego „Sztuka i Naród”, ukazującego się regularnie podczas niemieckiej okupacji.

W 1939 ukończył liceum humanistyczne Zamoyskiego, w czasie okupacji studiował polonistykę na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Członek organizacji konspiracyjnej Konfederacja Narodu, polskiej nacjonalistycznej organizacji konspiracyjnej o charakterze polityczno-wojskowym działającej w latach 1940–1943, utworzonej w środowisku działaczy ONR-Falanga.

Wraz z Bronisławem Kopczyńskim zainicjował wydawanie podziemnego miesięcznika kulturalnego „Sztuka i Naród”, którego został drugim redaktorem naczelnym w styczniu 1943. Był autorem licznych piosenek wojskowych, artykułów.

Pisał pod pseudonimami: Jan Marzec, Wojciech Wierzejewski, Marek Zalewski. W popularnej na Wileńszczyźnie i podczas powstania warszawskiego piosence „Natalia” utrwalił pseudonim swojej narzeczonej i przyszłej żony. Dostał pierwszą nagrodę za liryk prozą pt. „Ranny różą” w konkursie „SiN”. W latach 1942-1943 publikował szereg opowiadań (przedrukowanych po wojnie przez „Twórczość” (nr 2/1959)).

Czasopismo „Sztuka i Naród” było wydawane do 1944 roku. W sumie ukazało się 16 numerów (w 12 zeszytach, ostatni w lipcu 1944 roku).

25 maja 1943 roku Bojarski – wraz z Tadeuszem Gajcym i Zdzisławem Stroińskim – próbował złożyć wieniec z biało-czerwoną szarfą pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w Warszawie z okazji 400. rocznicy śmierci wielkiego polskiego astronoma, którego Niemcy „uznali” za swojego rodaka.

Niestety brawurowa akcja młodych poetów z Pokolenia Kolumbów zakończyła się fiaskiem. Bojarski został śmiertelnie postrzelony, zmarł 5 czerwca. Gajcy zdołał zbiec, a Stroiński trafił na Pawiak. Obaj zginęli potem w Powstaniu Warszawskim.

Źródło: Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Radomiu