Klub Inteligencji Katolickiej zaprasza na „Wspomnienie o ks. Janie Wiśniewskim”, który był wybitnym badaczem historii Kościoła, poetą, kolekcjonerem. Dzięki licznym zbiorom, które posiadał, przyczynił się do powstania Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.
Spotkanie odbędzie się w środę 17 stycznia o godz. 18.15 w Domu Parafialnym Katedry Radomskiej. Wykład pt. „Wspomnienie o ks. Janie Wiśniewskim” wygłosi mgr Małgorzata Mordzińska z Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Wstęp wolny.
Ks. Wiśniewski był długoletnim proboszczem parafii Borkowice (1913 – 1943) i kanonikiem kapituły sandomierskiej. W swojej parafii prowadził działalność duszpasterską, regionalną i społeczną. Notował legendy, przysłowia, zagadki. Rozmawiał z ludźmi, zapisywał ich uwagi, spostrzeżenia. Robił notatki z archiwów. Przyczynił się do powstania dziesięciu szkół, biblioteki, spółdzielni, trzech jednostek straży pożarnej oraz nowej parafii w Ruskim Brodzie.
Przeznaczał pieniądze na cele społeczne (m.in. kupował kaski strażakom) i religijne. Ufundował kaplice, m.in. św. Jana Nepomucena w Kościele w Cerekwii, a także kapliczki, figury przydrożne. Nabył też wiele sakralnych dzieł sztuki. Był inicjatorem budowy kościoła na Glinicach i jako pierwszy złożył ofiarę na ten cel. Ufundował też witraż do kościoła farnego w Radomiu. To dzięki niemu doczesne szczątki Dionizego Czachowskiego, dowódcy powstania styczniowego zostały uroczyście przeniesione z Bukówna do Radomia i spoczęły w mauzoleum przed kościołem bernardynów.
Ks. Jan wiśniewski urodził się w 1876 r. we wsi Krępa Kościelna (położonej między Iłżą a Lipskiem). Z Radomiem był związany przez babkę Scholastykę Malecką, która tu mieszkała. Po śmierci rodziców zamieszkał u niej. W Radomiu zdobywał wiedzę w prywatnej szkole Piotra Biernackiego a potem w gimnazjum męskim. Święcenia kapłańskie przyjął w 1899 r.
W latach 1906 – 1912, uczył religii w niższych szkołach żeńskich, w szkole niedzielnej rzemieślniczej oraz pensji Julii Waręskiej w Radomiu.
Ks. Jan Wiśniewski gromadził wiele dokumentów, dzieł sztuki sakralnej, artefakty o charakterze patriotycznym z zakresu malarstwa, historii, rzemiosła, medalierstwa, numizmatyki, sfragistyki. Zgromadził też pokaźny księgozbiór z okresu XVII-XIX w. Zbiory te przekazał m.in. do Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, Biblioteki Seminarium Duchownego i Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu oraz do Towarzystwa Krajoznawczego w Radomiu (obecne Muzeum im. Jacka Malczewskiego). Do wybuchu II wojny światowej muzeum to nosiło jego imię.
Jak wynika z jego zapisków zależało mu na tym, aby zbiory, które gromadził, mogły być udostępnione szerokiej publiczności po to, aby ukazać chwalebną przeszłość narodu, „dla pokrzepienia serc” i „zbudowania przyszłych pokoleń”.
Ks. Jan Wiśniewski jest autorem wielu prac literackich i hagiograficznych, licznych artykułów, wierszy, bajek i utworów scenicznych.
Opracował również 14 monografii dekanatów i parafii położonych obecnie w diecezji sandomierskiej, radomskiej, kieleckiej oraz archidiecezji częstochowskiej.
Niektóre z jego prac zostały skonfiskowane i zniszczone, po tym, gdy uznano je za wrogie wobec władz carskich. Należą do nich: „Pamiętnik podroży po Ziemi Świętej” (1908 r.), okazjonalna publikacja pt. „Jan Kochanowski, życiorys i pamiątki rodzinne w czterechsetletnią rocznicę urodzin 1530-1930”.
We wstępie pierwszej swej książki „Dekanat Opatowski” ks. Wiśniewski napisał: „chciałem opisać to wszystko, cokolwiek starożytnością, pięknem lub ciekawym podaniem zwiedzającego kościół lub miejscowość zainteresować może”.
Ks. Jan Wiśniewski nawracał Żydów i wyznawców prawosławia.
W książce „Dekanat Olkuski” przestrzegał przed zepsuciem, jakie niosą ze sobą Żydzi. Pisał: Doświadczenie długich stuleci wykazało, że gdziekolwiek osiedli żydzi, wszędzie szerzyli zarazę zepsucia obyczajów, demoralizację i złodziejstwo (…) Taka praca dla Polski tego zwyrodniałego narodu: siać pijaństwo i rozpustę, demoralizować naród, wysysać jego soki moralne i żywotne, a przez to do zguby doprowadzić.
W 1938 r. został odznaczony krzyżem kawalerskim orderu Polonia Restituta za zasługi na polu pracy społecznej.
Ks. Jan Wiśniewski zmarł 7 czerwca 1943 r. w Borkowicach i tam został pochowany.
Źródła: radom.kik.opokoa.org.pl / przeglad.olkuski.pl / muzem-radom.pl / „Ks. Jan Wiśniewski (1876 – 1943)” – bp Walenty Wójcik, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, Tom 6.
Foto: radom.gosc.pl
