Warto wspomnieć kilku z nich radomskich bojowników jako reprezentantów całego środowiska:
Henryk Wąsik, po zatrzymaniu przez Niemców w roku 1941, znalazł się w obozie w Auschwitz. Udało mu się jednak uciec. Mając fałszywe dokumenty tożsamości, osiedlił się na terenie Warszawy. Jako żołnierz zasilił szeregi pułku „Baszta”. Poległ we wrześniu 1944 roku na Mokotowie;
Jadwiga Piekarska, początkowo łączniczka gen. Stefana „Grota” Roweckiego, następnie Tadeusza „Bora” Komorowskiego. Poległa we wrześniu w wyniku bombardowania;
Eugeniusz Stasiecki, radomski pedagog, który zmuszony był opuścić miasto. Znalazł się w Częstochowie. Pełnił funkcję zastępcy komendanta głównego Szarych Szeregów, był też oficerem w batalionie „Zośka”;
mjr Wacław „Bolek” Janaszek, od 8 sierpnia 1944 roku dowodził harcerskim batalionem zgrupowania „Radosław”. Dowodził w trakcie obrony cmentarza na Woli. 25 sierpnia odniósł groźne obrażenia podczas bojów na ulicy Koźlej. Niemcy zamordowali go 27 września 1944 roku w szpitalu powstańczym, znajdującym się na Powiślu;
Edmund „Piotr Pomian” Stasiecki, w zgrupowaniu „Radosław” był zastępcą dowódcy pułku „Broda 53”. Należał również do harcerstwa w okresie przedwojennym. Zastępował naczelnika Szarych Szeregów. Poległ, prowadząc działania nacierające w rejonie ulicy Stawki;
harcerze batalionu „Wigry”, drużyna z radomskiej Szkoły Technicznej, instruktorzy kręgu starszoharcerskiego – prawie wszyscy ponieśli śmierć w trakcie ewakuacji ze Starego Miasta. Nie udało im się dotrzeć do kanału, znajdującego się na ulicy Długiej, gdzie zmierzali;
siostry Cholewińskie: Irena „Uta” Cholewińska, pedagog w Państwowym Gimnazjum Żeńskim w Radomiu, starsza aspirantka oraz komendantka hufca szkolnego Przysposobienia Wojskowego Kobiet, zginęła 8 sierpnia, broniąc budynku Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ulicy Wójtowskiej; Helena „Wala” Cholewińska, poległa razem ze swoją starszą siostrą, gdy próbowała udzielić jej pomocy;
Jadwiga „Basia” Piekarska, pełniła niezwykle istotną funkcję w całym Powstaniu Warszawskim, była osobistą łączniczką komendantów głównych Armii Krajowej: „Grota” i „Bora”. Utrzymywała łączność pomiędzy sztabem a poszczególnymi oddziałami. Zginęła 4 września w wyniku bombardowania obiektu PKO przy ulicy Jasnej;
Edward Materski, pierwszy radomski biskup. W czasie Powstania Warszawskiego był alumnem. Wspierał powstańców w trakcie codziennych zadań, niósł otuchę. Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
To tylko nieliczne nazwiska bohaterskich radomianek i radomian, którzy swoją odwagą postanowili wesprzeć walczących warszawiaków. Razem z nim stanęli do boju i ramię w ramie działali na wszystkich płaszczyznach, począwszy od pracy sanitariuszy, łączniczek, poprzez czynną walkę zbrojną, aż po kres, który z upływem czasu przyniósł upragnioną wolną Polskę.
Klaudia Sułek
