Św. Genowefa żyła w V wieku. Była arystokratką, która porzuciła wygodne i wystawne życie, aby zostać dziewicą konsekrowaną. Wiodła życie ascetyczne. Była znana z wielkiej mądrości i pobożności. Po rady przybywali do niej królowie. Kilkakrotnie ocaliła Paryż przed zagładą i dlatego jest uznawana za główną patronkę tego miasta.
Genowefa urodziła się około 419 – 422 r. w Nanterre pod Paryżem. Wywodziła się z gallo-romańskiej arystokracji. Była córką zarządcy ziemskiego. Gdy miała 7 lat, wydarzyło się coś, co zadecydowało o jej dalszym życiu. W Nanterre zatrzymali się na nocleg podróżujący do Anglii świątobliwi Biskupi German i Lupus, którzy walczyli z herezją pelagiańską. Gdy ludzie dowiedzieli się o tym, tłumnie do nich przybyli po błogosławieństwo. Wśród nich była też Genowefa z rodzicami. Wtedy German zwrócił się do jej rodziców, aby swoją córkę wychowali starannie, wtedy ona przyniesie Bogu chwałę. Małej Genowefie dał poświęcony miedziany medalik, aby go nosiła na pamiątkę poświęcenia Bogu. Zakazał jej noszenia naszyjników i pierścieni. Genowefa uważała się odtąd za oblubienicę Chrystusa.
Gdy miała 15 lat, zmarli jej rodzice, a ona udała się do Paryża. Zamieszkała u swojej chrzestnej. Po złożeniu ślubów wiecznego dziewictwa, otrzymała z rąk Biskupa paryskiego suknię zakonną. Od tej chwili wiodła ostry żywot. Do osiągniecia 50 roku życia spożywała kawałek jęczmiennego chleba i nieco fasoli i to tylko dwa razy w tygodniu. Do tego piła czystą wodę. Potem Biskup nakazał jej spożywać także nieco ryb i mleka, czemu była posłuszna. Od uroczystości Trzech Króli do Wielkiego Czwartku żyła w odosobnieniu, spędzając czas na modlitwie i pokucie, dla wynagrodzenia Bogu za liczne grzechy popełniane przez ludzi w czasie zapustnym. Prosiła też w modlitwie o zachowanie niewinności młodzieńców i dziewic oraz błagała o łaski, aby wszyscy katolicy w czasie Wielkanocnym godnie się wyspowiadali i Komunię świętą przyjęli.
Wiodła życie ascetki, mieszkała samotnie w skromnej chatce, która zawsze była otwarta dla każdego potrzebującego. Po jakimś czasie zaczęły do niej dołączać inne kobiety. Razem spędzały czas na modlitwie i pokucie a w wolnym czasie odwiedzały chorych i niosły pomoc tym, którzy jej potrzebowali. Utrzymywały się z pracy rąk własnych.
Genowefa zawsze wstawiała się za biednymi i uciskanymi, występowała odważnie przeciwko złym obyczajom. Miała dar przenikania sumień ludzkich, umiała nakłonić grzeszników do pokuty i poprawy życia. Niestety byli też tacy, którzy ja prześladowali, nazywając obłudnicą, oszustką, czarownicą. Przypisywali jej rozmaite występki, a nawet grozili śmiercią przez spalenie na stosie. Dręczyły ją także różne dolegliwości fizyczne. Wszystkie te niedogodności życiowe i rozmaite cierpienia, znosiła z heroiczną cierpliwością, a za swoich prześladowców gorąco się modliła.
Gdy w 451 r. Francję napadł król Hunów Attyla, który był zwany biczem Bożym, Genowefa opuściła swoją chatkę i poszła do miasta. Starała się przekonać ludzi, by nie uciekali, lecz pościli i modlili się, a wówczas nieprzyjaciel nie zbliży się do miasta. Posłuchały jej tylko niewiasty, mężczyźni zaś byli przekonani, że jest ona zdrajczynią i zamierzali ją zabić. Od śmierci uratował ją Archidiakon św. Germana, który zdołał uspokoić rozjuszonych mężczyzn. I rzeczywiście stało się tak, jak mówiła Genowefa, Attyla ominął stolicę Francji, za to zrównał z ziemią i zabił ludność w miejscu, gdzie chcieli się ukryć mieszkańcy Paryża. To wydarzenie zmieniło nastawienie Paryżan do Genowefy. Widzieli w niej odtąd natchnioną przez Boga prorokinię i wybawicielkę.
Z kolei w 464 r. Paryż został oblężony przez władcę Franków Klodoweusza. W wyniku tego, w kraju nastał głód, a ludzie masowo umierali. Wtedy Genowefa postanowiła pomóc Paryżanom. Przekradła się przez linie wrogich wojsk i chodząc po wsiach i miastach Francji zbierała żywność. W ten sposób zapobiegła klęsce głodu. Udało jej się również przekonać Klodoweusza, aby uwolnił wielu jeńców. Od tej chwili była osobą poważaną i to nie tylko wśród mieszkańców miast i wsi, ale również przez królów i książęta. Natomiast Biskupi i księża polecali się jej modlitwom.
Genowefa zmarła 3 stycznia 512 r. przeżywszy osiemdziesiąt dziewięć lat. Jej doczesne szczątki pochowano w grobowcu pierwszego króla Francji. Gdy nad jej grobem rozbłysło niezwykłe światło, postanowiono w tym miejscu wybudować kościół pod jej wezwaniem.
W 1130 r. Paryż doznał cudu ocalenia za wstawiennictwem św. Genowefy. Panowało wówczas morowe powietrze, którego wdychanie powodowało uczucie palenia wewnątrz. Prawdopodobnie przyczyną tego był pasożytniczy grzyb atakujący zboża, który powodował zatrucia. Przerażeni Paryżanie uciekali się natychmiast do swojej patronki. Jej święte relikwie były oprowadzane po mieście. Po zakończeniu procesji, gdy relikwie świętej Genowefy stanęły w progu kościoła, ozdrowieli niemal wszyscy chorzy. Cudu uzdrowienia nie doświadczyły tylko trzy osoby. Przyczyną była ich nieufność.
Od XII w. opiekę nad kultem św. Genowefy sprawowali kanonicy zwani genowefianami. W 1757 r. rozpoczęto budowę klasycystycznego kościoła św. Genowefy, który w czasie rewolucji francuskiej został zbezczeszczony, a w 1791 r. na mocy uchwały uzurpatorskiego parlamentu opanowanego przez rewolucjonistów, zmieniony na panteon „bohaterów” republiki. Wyniesiono też ze świątyni kości św. Genowefy, które spalono, a popiół wrzucono do rzeki.
Kościół św. Genowefy został odrestaurowany za czasów Napoleona III i zwrócony katolikom.
Obecnie jej kult jest sprawowany w paryskim kościele pw. św. Stefana ze Wzgórza (St. Etienne-du-Mond). Zanjduja się tam resztki zniszczonego sarkofagu. Każdego roku od 3 do 12 stycznia odprawiana jest tam nowenna ku czci św. Genowefy, głównej patronki Paryża.
Genowefa jest także patronką dziewic, pasterzy, producentów świec woskowych, rybaków, rzemieślników, właścicieli składów win i żołnierzy.
W ikonografii św. Genowefa przedstawiana jest jako młoda mniszka lub pasterka pasąca owce. Jest również ukazywana z dwoma kluczami Paryża, zawieszonymi u pasa; gdy przywraca wzrok, a także ze świecą, którą – według legendy – zdmuchiwał diabeł podczas modlitwy, a anioł ponownie zapalał.
Jej atrybutami są: anioł i księga, czasza, kądziel, kij pasterski, dwa klucze, medalik, naczynie; niewidomy, którego uzdrawia; owca.
Źródła: „Żywoty Świętych Pańskich” – ks. Piotr Skarga, o. Prokop Leszczyński, o. Otto Bitschnau / brewiarz.pl
Foto: upload.wikimedia.org
