161 lat temu zginął pułkownik Dionizy Czachowski, naczelnik wojenny województwa sandomierskiego w czasie powstania styczniowego.
6 listopada 1863 roku, w Jaworze Soleckim, poległ w walce z Rosjanami pułkownik Dionizy Czachowski, jeden z najwybitniejszych dowódców powstańczych w czasie Powstania Styczniowego.
Urodził się w rodzinie właścicieli ziemskich, którzy posiadali majątki w Niedabylu i Starej Wsi w powiecie radomskim. Dionizy Czachowski dzierżawił różne majątki, a przez pewien czas mieszkał na terenie dzisiejszej Ukrainy. Na kilka lat przed wybuchem powstania styczniowego wrócił w okolice Radomia, gdzie aktywnie angażował się w działalność patriotyczną.
W styczniu 1863 roku, po wybuchu powstania, przybył na powstańczy punkt zborny pod Świętym Krzyżem. Tam płk Marian Langiewicz, dowódca główny powstania, powierzył mu dowództwo batalionu. Czachowski wykazał się ogromnymi zdolnościami wojskowymi, odwagą i determinacją, biorąc udział w licznych bitwach, m.in. pod Małogoszczem, Pieskową Skałą, Chrobrzem i Grochowiskami.
Wiosną 1863 roku Rząd Narodowy mianował go naczelnikiem województwa sandomierskiego. W wyniku tego Czachowski objął dowództwo nad licznymi oddziałami powstańczymi, tworząc zgrupowanie liczące ponad 500 partyzantów. Mimo sukcesów, takich jak zwycięstwa pod Stefankowem, Borią i Białobrzegami, Rosjanie zaczęli wywierać coraz silniejszy nacisk na powstańców. Po klęsce pod Ratajami w czerwcu 1863 roku Czachowski zmuszony był rozwiązać swój oddział.
Po porażce Czachowski przedostał się do Galicji, gdzie w okolicach Mielca sformował nową partię powstańczą. W październiku 1863 roku przekroczył Wisłę na czele 650 ludzi, jednak jego oddział został szybko rozbity przez Rosjan. Pułkownik Czachowski, zaskoczony wraz z kilkunastoma podkomendnymi, poległ w walce 6 listopada w Jaworze Soleckim.
Ciało pułkownika przewieziono do Radomia, a następnie przekazano jego rodzinie. Na polecenie Rosjan pochowano go na cmentarzu w Bukównie w nieoznakowanym grobie. Po odzyskaniu niepodległości, dzięki długotrwałym poszukiwanom, grób pułkownika Czachowskiego został odnaleziony przez wybitnego historyka-regionalistę ks. Jana Wiśniewskiego.
30 października 1938 roku, w hołdzie temu wielkiemu bohaterowi, szczątki płk. Dionizego Czachowskiego zostały uroczyście przeniesione do Radomia i złożone w mauzoleum przed kościołem ojców bernardynów.
