Historia O tym się mówi Radom i okolice Społeczeństwo

93 lata temu Józef Piłsudski odwiedził Radom

10 sierpnia 1930 roku miało miejsce odsłonięcie pomnika Czynu Legionów w Radomiu. Z tej okazji w naszym mieście pojawił się Józef Piłsudski, który wziął udział w uroczystościach.

Inicjatywę wzniesienia pomnika ku czci podkomendnych Józefa Piłsudskiego, poległych  m.in. pod Laskami i Anielinem na Ziemi Radomskiej, powziął 3 września 1923 r. Związek Legionistów Polskich w Radomiu wraz z rotmistrzem rez. Michałem „Brzękiem” Osińskim.

To głównie dzięki niemu powstał Komitet Odsłonięcia Pomnika „Czynu Legionów”, na którego czele stanął dr Stanisław Kelles-Krauz. Decyzję o wzniesieniu pomnika  na Rynku podjęła Rada Miejska w dniu 11 marca 1924 r. Tego samego dnia nadała też honorowe obywatelstwo miasta marszałkowi Piłsudskiemu. 11 sierpnia tegoż roku, w 10 rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej z Oleandrów, przybył on do Radomia na uroczystość wmurowania i poświęcenia kamienia węgielnego.

Był pomysłodawcą formy pomnika, wyobrażającej postać młodego legionisty, który, jego zdaniem, najlepiej wyrażał ideę legionowego czynu. Rozpisany wcześniej konkurs na projekt pomnika nie został rozstrzygnięty.

Oryginalny monument przybrał postać rzeźby żołnierza piechoty, opartego na strzelbie, umieszczonej na podwójnym cokole z piedestałem wykonanym z piaskowca szydłowieckiego. Pierwotna rzeźba, stworzona przez Stanisława Ostrowskiego (1879-1947), została wytworzona z patynowanego gipsu i odsłonięta 10 sierpnia 1930 roku, podczas IX Zjazdu Legionistów w Radomiu, z obecnością marszałka Józefa Piłsudskiego.

Dopiero w 1934 roku na cokole został umieszczony odlew autorstwa Kazimierza Pietkiewicza (1903-1965), wyprodukowany przez warszawskie zakłady brązownicze Braci Łopieńskich.