Młodzieżowe Warsztaty Partycypacyjne Polska i świat Radom i okolice Społeczeństwo

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza – jak mieszkańcy mogą wpływać na prawo miejscowe?

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza daje mieszkańcom realną możliwość wpływania na decyzje podejmowane przez władze samorządowe. Dzięki odpowiednim przepisom, obywatele mogą zgłaszać projekty uchwał i tym samym bezpośrednio angażować się w życie publiczne. W tym artykule omówimy, jak działa ta procedura, jakie wymogi muszą spełniać inicjatorzy oraz jakie korzyści płyną z tego rodzaju zaangażowania w demokratyczne procesy.

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza – mieszkańcy zmieniają samorządy

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza stanowi istotny element aktywności mieszkańców gmin, umożliwiając im wpływ na decyzje podejmowane przez organy samorządowe. Grupa mieszkańców gminy, posiadających czynne prawa wyborcze do organu stanowiącego, może wystąpić z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą, co oznacza, że mogą realnie wpływać na procesy decyzyjne w swojej społeczności.  

Aby zainicjować taki proces, grupa musi liczyć określoną liczbę osób, zależnie od liczby mieszkańców gminy: w gminie do 5000 mieszkańców wymagana jest grupa licząca co najmniej 100 osób; w gminie do 20 000 mieszkańców – 200 osób; a w gminach powyżej 20 000 mieszkańców – co najmniej 300 osób. Projekt uchwały zgłoszony w ramach tej inicjatywy staje się przedmiotem obrad rady gminy na najbliższej sesji, jednak nie później niż po upływie trzech miesięcy od złożenia projektu. 

Rada gminy ma obowiązek uchwalić szczegółowe zasady wnoszenia inicjatyw obywatelskich, w tym zasady tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych oraz formalne wymagania dla składanych projektów. Komitet inicjatywy uchwałodawczej ma prawo wskazywać osoby uprawnione do reprezentowania go podczas prac rady gminy, co podkreśla znaczenie współpracy i zaangażowania mieszkańców. 

Jak wygląda obywatelska inicjatywa uchwałodawcza w Radomiu? 

W kontekście Radomia, procedura obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej jest jasno uregulowana i oparta na Uchwale NR LXXX/751/2022 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia 27 czerwca 2022 roku. Na mocy tej uchwały, mieszkańcy miasta mają prawo inicjowania projektów uchwał. 

W Radomiu, aby grupa mieszkańców mogła złożyć obywatelską inicjatywę uchwałodawczą, musi liczyć co najmniej 500 osób, które posiadają czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego Gminy Miasta Radomia i są wpisane do stałego rejestru wyborców Miasta Radomia. Projekt uchwały musi być przygotowany i rozpowszechniany przez komitet inicjatywy uchwałodawczej, który może być utworzony przez co najmniej 5 osób posiadających czynne prawo wyborcze. 

Komitet informuje Przewodniczącego Rady Miejskiej o zamiarze wystąpienia z inicjatywą, składając wniosek zawierający projekt uchwały oraz oświadczenie o utworzeniu komitetu.  

Wzór oświadczenia o utworzeniu komitetu uchwałodawczego.

Po zgłoszeniu inicjatywy, Przewodniczący Rady przekazuje projekt do Prezydenta Miasta w celu weryfikacji, czy spełnia on formalne wymogi. Następnie, komitet zbiera podpisy przez okres 60 dni, po czym dokumenty te są składane Przewodniczącemu Rady. 

Wzór listy osób udzielających poparcia projektowi uchwały.

Cała procedura zakłada współpracę z organami miejskimi na różnych etapach – od oceny formalnej projektu przez Prezydenta Miasta, po jego weryfikację przez radnych podczas posiedzeń Rady Miejskiej. 

Źródło: monitorowanieprawa.pl / sejm.gov.pl / wikipedia.org / obywateledecyduja.pl / bip.radom.pl / Statut Radomia