Czy wiesz, jak postępować w przypadku zagrożenia chemicznego? Dowiedz się, jak reagować na niebezpieczne substancje zarówno w domu, jak i w przestrzeni publicznej, oraz jakie kroki podjąć w razie kontaktu z toksycznymi oparami lub poparzenia chemicznego.
Artykuł opublikowany w ramach realizowanego przez Stowarzyszenie im. Kazimierza Jagiellończyka i współfinansowanego przez Ministerstwo Obrony Narodowej projektu „Bezpieczni w XXI wieku”.
We współczesnym świecie, właściwie w każdej dziedzinie życia mamy do czynienia z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, od tych wykorzystywanych w domu jak np. środki czystości oparte na chlorze czy preparaty do udrażniania rur, po te stosowane w przemyśle. Praktycznie każdy większy zakład przemysłowy szczególnie chemiczny, pirotechniczny energetyczny, farmaceutyczny, przetwórczy, metalurgiczny, celulozowopapierniczy może stanowić zagrożenie, właśnie ze względu na wykorzystywane w procesach technologicznych niebezpieczne substancje.
Dlatego warto wiedzieć, jak postępować w przypadku, zagrożenia lub, gdy dojdzie do kontaktu, oparzenia czy zatrucia substancją chemiczną. Warto też zainteresować się, czy zakłady przemysłowe w okolicy, którą zamieszkujemy (o ile takie oczywiście są) wykorzystują w procesie produkcyjnym substancje chemiczne, a jeżeli tak to jakie, aby w przypadku np. awarii wiedzieć jak postępować. W przypadku substancji chemicznych wykorzystywanych w domu należy zawsze postępować zgodnie z instrukcją producenta i przechowywać je w szczelnie zamkniętych pojemnikach z dala od dzieci. Brak zachowania tych, jakby się wydawało podstawowych zasad, może doprowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Jeżeli słyszysz sygnał ostrzegawczy lub komunikat o zagrożeniu chemicznym NATYCHMIAST REAGUJ!
Jeśli jesteś w samochodzie:
- zamknij okna
- wyłącz nawiew i klimatyzację
- jak najszybciej opuść strefę skażenia
- słuchaj lokalnego radia
Jeśli jesteś poza budynkiem:
- najszybciej jak to możliwe udaj się do najbliższego budynku
- jeśli to możliwe poruszaj się prostopadle do kierunku wiatru
- w miarę możliwości chroń drogi oddechowe np. oddychając przez chusteczkę do nosa, ubranie lub inny materiał
- zostaw odzież wierzchnią i obuwie przed budynkiem
Jeśli jesteś w budynku (wewnątrz budynku toksyczne opary mają mniejsze stężenie):
- zamknij wszystkie okna i drzwi
- wyłącz wentylację i klimatyzację
- słuchaj cały czas lokalnego radia lub TV
- uszczelnij otwory wokół drzwi i okien
- zamknij zasuwy do pieców, kominków
- zaklej wszystkie otwory i kanały
Gdy miałeś kontakt z niebezpiecznymi substancjami:
- jeżeli podejrzewasz, że gaz albo szkodliwe opary dostają się do środka,
- oddychaj płytko przez wilgotne ubranie lub inny materiał
- po przybyciu właściwych służb bezwzględnie stosuj się do poleceń prowadzącego akcję ratowniczą!
- jeżeli podczas zdarzenia z substancjami chemicznymi znajdujesz się w strefie bezpośredniego zagrożenia:
Poza budynkiem:
- unikaj kontaktu z jakimikolwiek podejrzanymi substancjami i przedmiotami
- nie dotykaj i nie wąchaj ich
- chroń swoje drogi oddechowe – oddychaj płytko przez ubranie lub inny materiał
- staraj się najszybciej jak to możliwe opuścić niebezpieczną strefę
W budynku:
- unikaj kontaktu z jakimikolwiek podejrzanymi substancjami i przedmiotami
- nie dotykaj i nie wąchaj ich
- zamknij okna
- wyłącz wentylatory i klimatyzację
- opuść pomieszczenie zamykając za sobą drzwi
- chroń swoje drogi oddechowe – oddychaj płytko przez ubranie lub ręcznik
- staraj się najszybciej jak to możliwe opuścić niebezpieczną strefę
Postępowanie w wypadku poparzenia chemicznego
W pierwszej kolejności należy jak najszybciej usunąć substancję chemiczną z powierzchni skóry. Jeśli uda się to zrobić w ciągu 2 minut, jej wpływ na skórę nie będzie tak wielki. Należy więc płukać miejsce kontaktu z substancją chemiczną pod strumieniem wody przez kilkanaście minut.
- W przypadku poparzenia wapnem niegaszonym, najpierw ścieramy substancję ze skóry suchą szmatką, a następnie płuczemy poparzone miejsce silnym strumieniem wody.
- Przy oparzeniu kwasem skórę płuczemy płynami zasadowymi, np. roztworem mydła, 3% roztworem soli oczyszczonej, wodą wapienną.
- Przy oparzeniu ługami skórę spłukujemy roztworami kwasów, np. 1% kwasem cytrynowym, 1% kwasem octowym, 3% kwasem borowym.
Po zakończeniu płukania, oparzone miejsce trzeba zabezpieczyć suchym, jałowym opatrunkiem i jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Źródło: alert.rcb.gov.pl / gov.pl / zpe.gov.pl / gotowi.org
