Czy wiesz jak zachować się na wypadek wojny? Dowiedz się, jak przygotować się na ewentualne zagrożenie i jak postępować w razie ataku, by chronić życie swoje i najbliższych.

Artykuł opublikowany w ramach realizowanego przez Stowarzyszenie im. Kazimierza Jagiellończyka i współfinansowanego przez Ministerstwo Obrony Narodowej projektu „Bezpieczni w XXI wieku”.

W obliczu zagrożeń związanych z konfliktem zbrojnym i sytuacjami kryzysowymi, kluczowe jest, aby być przygotowanym na ewentualną ewakuację oraz zapewnienie sobie i swoim bliskim bezpieczeństwa.

Poniżej przedstawiamy szereg zaleceń dotyczących przygotowań oraz działań, które mogą pomóc w przetrwaniu w trudnych warunkach. Każda z tych wskazówek ma na celu minimalizowanie ryzyka i zwiększenie szans na ochronę życia.

Przygotuj się na ciężkie czasy już TERAZ

• Sporządź „plecak ucieczkowy”. Plecak lub wygodną torbę, w której masz schowane najważniejsze dla Ciebie dokumenty i pamiątki rodzinne, zapas żywności i picia podstawowe leki i materiały opatrunkowe. Co dokładnie powinien zawierać plecak opisaliśmy w osobnym tekście.

• Sporządź zapasy, wskazówki jak je przygotować zamieściliśmy w poprzednim artykule.
• Przygotuj rzeczy i dokumenty na wypadek pilnej ewakuacji lub przeniesienia się do schronów obrony cywilnej (piwnice, spiżarnie itp.).
• Jeśli cierpisz na chorobę przewlekłą wymagająca stałego codziennego pobierania leków, postaraj się by ich zapas wystarczył na 90 dni.

Co zrobić jak rozpoczną się walki?

W budynku:

• Zakręć w piwnicy zawór gazu dla budynku. Gaz w budynku trzeba odciąć i wypalić w instalacji. W jego miejsce wejdzie powietrze. Instalację uruchom po wojnie i jej przeglądzie, nie wcześniej.
• Jeżeli budynek w którym mieszkasz, to „wielka płyta”, został zbudowany z prefabrykowanych elementów dawniej niż w latach 90-tych, to w przypadku trafienia pociskiem artyleryjskim w kondygnację, może się ona zawalić. Jeżeli w pionie (klatce schodowej) w którym mieszkasz, doszło do wybuchu pocisku, w wyniku którego zostało całkowicie zniszczone mieszkanie – nie ma tam ścian, bo wybuch je zniszczył, to mimo tego że klatka stoi, opuść budynek! Wcześniej czy później on się zawali! Klasyczny blok nie jest budynkiem bezpiecznym w momencie bezpośredniego trafienia. Wszystkie ściany w każdej klatce przenoszą podobne części obciążenia. Jeżeli niektóre z nich zostaną zniszczone, to pozostałe mogą nie wytrzymać zwiększonego obciążenia i się zawalić. Jeżeli do trafienia doszło nie w Twojej klatce, to Twoja część budynku nadal jest względnie bezpieczna.
• Płytka piwnica w budynku jest dobrym miejscem ukrycia, pod warunkiem że budynek nad Tobą będzie nadal stał. Jeżeli się zawali, zostaniesz przysypany setkami ton gruzu. Może nie być nikogo, kto będzie w stanie Tobie pomóc wydostać się z tej pułapki. Lepszym rozwiązaniem jest wykopanie sobie ukrycia – szczeliny/okopu – z dala od budynku.

W mieszkaniu:

• Naklej na okna w mieszkaniu pasy taśmy klejącej lub nawet papieru, czy gazet. Możesz nakleić je na krzyż (robiąc X od rogu okna do przeciwległego rogu), możesz nakleić poziome pasy, tak abyś coś widział przez okno. W ten sposób wybuch pocisku, nawet jeśli zbije szyby, to ich odłamki spadną razem blisko okna, a nie przelecą przez całe mieszkanie i nie poranią Ciebie. Zdejmij również z regałów wazony i inne ciężkie niepalne przedmioty. Zdejmij ze ścian obrazy i fotografie w ramkach szklanych. Pokój powinien mieć tylko ściany.
• Zdejmij zasłony i firanki. Usuń z pokojów inne łatwopalne rzeczy: książki, ubrania czy pościel z łóżek i dywany. Niestety, tapety na ścianach również są łatwopalne, jeżeli możesz, zerwij je. Dzięki temu jeżeli do pokoju wtargnie ognisty podmuch wybuchu, nie dojdzie do pożaru w obrębie mieszkania.
• Przygotuj w każdym pokoju piach – taki zwykły z piaskownicy – jak nie masz, to ziemię, ale bez szczątków roślinnych, czyli taką wykopaną z trawnika z głębokości minimum 30 centymetrów. Jeżeli do pokoju wpadnie fragment pocisku zapalającego w ten sposób będziesz mógł go ugasić piachem lub ziemią.
  NIE UŻYWAJ POD ŻADNYM POZOREM DO GASZENIA RESZTEK POCISKÓW WODY!!!
• Jeżeli możesz odetnij instalację elektryczną w pokojach mających okno. Nawet niewielkie naruszenie ścian działowych w mieszkaniu może skutkować uszkodzeniem instalacji elektrycznej i pożarem.
• Cenne dla Ciebie przedmioty (elektronika, komputery, pamiątki, zapas żywności i wody) przenieś do łazienki, ale zachowaj swobodne dojście do wanny.
• Przebywaj w ciągu dnia jak najdalej od okien, nie używaj światła w nocy o ile niezbędnie nie musisz.
• Urządź sobie legowisko na noc pod najgrubszą ścianą, jaką masz w mieszkaniu, z daleka od okien. Dobrym legowiskiem jest łazienka i wanna.
• Śpij za dnia ile możesz.

W czasie strzelaniny

• Najważniejsze jest usunięcie się z linii strzału napastnika. Uciekaj jak najdalej, a jeśli to możliwe, poinformuj innych o lokalizacji osoby, która strzela / może oddać strzał. Unikaj kontaktu z uzbrojonymi ludźmi;
• Podczas strzelaniny najlepiej schronić się w chronionym pomieszczeniu (np. w łazience lub nawet w samej wannie). Jeśli to niemożliwe, połóż się, przykrywając się przedmiotami, które mogą chronić przed odłamkami i kulami.
• Jeśli znajdziesz się pod ostrzałem na otwartej przestrzeni, najlepiej paść na ziemię i zakryć głowę rękami. Skuteczną ochronę zapewni każdy występ terenu, nawet krawężnik, zagłębienie w ziemi lub rów. Schronieniem może być także betonowy kosz na śmieci czy schody ganku. Nie próbuj chować się za samochodami lub kioskami – często stają się one celami ostrzału.
• Bez względu na miejsce, ciało powinno być w maksymalnie bezpiecznej pozycji. Zwiń się w kłębek, połóż w pozycji embrionalnej. Ułóż się nogami w stronę strzałów, zakryj głowę rękami i otwórz usta, aby bliski wybuch nie uszkodził błon bębenkowych. Czekaj, aż strzelanina ucichnie, a przez co najmniej 5 minut nie będą słyszane żadne strzały.
• Wycisz telefon, zamknij i zabarykaduj drzwi, opuść rolety i wyłącz światło. Zachowaj spokój. Unikaj ukryć grupowych. 5 osób zamkniętych w szafie zwiększa prawdopodobieństwo powstania dodatkowego hałasu! Jeżeli strzały ucichną, możesz poszukać bezpieczniejszego schronienia;
• Jeżeli ucieczka i kryjówka nie zdały egzaminu – walcz. Wykorzystaj wszystkie swoje atuty. Nie bój się zranić napastnika – to on jest „tym złym”. Twoja bierność może zadecydować ożyciu wielu innych osób.

Co warto wiedzieć, będąc w strefie ostrzału artyleryjskiego?

• Podczas ostrzału artyleryjskiego, moździerzowego lub nalotu lotniczego nie pozostawaj na klatkach schodowych, pod łukami i w przejściach między budynkami. Również niebezpiecznie jest chować się w piwnicach bloków z płyt, obok samochodów, stacji benzynowych oraz pod ścianami budynków z lekkich konstrukcji. Takie obiekty są nietrwałe, możesz znaleźć się pod gruzami lub doznać obrażeń.
• Jeśli ostrzał artyleryjski zaskoczy Cię na ulicy, natychmiast połóż się na ziemi (do rowu, zagłębienia), przytul się do jakiegoś występu: krawężnika, klombu, ogrodzenia lub betonowej konstrukcji i zakryj głowę rękami. Najczęstszą przyczyną zranień nie jest bezpośrednie trafienie pocisku, ale odłamki i fala wybuchu. Pociski i miny wybuchają w górnej warstwie ziemi, a odłamki po wybuchu lecą na wysokości 30-50 cm nad powierzchnią ziemi.
• Zakryj uszy dłońmi i otwórz usta – to uratuje Cię przed kontuzją i barotraumą.
• Nie przystępuj do samodzielnego usuwania gruzów, poczekaj na specjalistów ds. rozminowania oraz przedstawicieli służb ratowniczych.

Podczas ostrzałów artyleryjskich z użyciem systemów rakietowych wieloprowadnicowych:

• Pocisk (rakietę) można zauważyć i zareagować, salwę wyrzutni rakietowej dobrze widać. W nocy to jasny błysk na horyzoncie, a w dzień – smugi dymu pozostawiane przez rakiety.
• Organizuj stałą obserwację, stale miej w polu widzenia budynki i konstrukcje znajdujące się w pobliżu, które można wykorzystać jako schronienie. Po sygnale obserwatora masz kilka sekund na ukrycie się.
• Schowaj się w piwnicy lub innym zagłębionym pomieszczeniu. Wybierz miejsce w rogu między nośnymi ścianami i niezbyt daleko od okien oraz drzwi, aby móc natychmiast opuścić budynek w przypadku trafienia pocisku.
• Nie wychodź ze schronu przez co najmniej 10 minut po zakończeniu ostrzału, ponieważ po salwie zazwyczaj następuje korekta ognia lub zmiana pozycji.

Bez względu na okoliczności, kluczowym elementem przetrwania jest zachowanie spokoju oraz gotowość do działania. Wiedza na temat przygotowań i ewakuacji może być decydująca w sytuacjach kryzysowych. Warto również dzielić się tymi informacjami z rodziną i sąsiadami, aby wspólnie zwiększać poziom bezpieczeństwa w swoim otoczeniu. Pamiętajmy, że odpowiednie przygotowanie to pierwszy krok w stronę zapewnienia sobie oraz najbliższym bezpieczeństwa w obliczu zagrożeń.

Źródło: gov.pl / gotowi.org / zabolotiv-rada.gov.ua / tsn.ua