Wczoraj, 16 listopada 2025 roku, minęły 103 lata od urodzin Edwarda Leopolda Ciesielskiego, radomianina, który był jednym z współtowarzyszy ucieczki Witolda Pileckiego z obozu koncentracyjnego w Auschwitz.
Edward Ciesielski urodził się w Woli Korzeniowej pod Szydłowcem. W 1936 roku rozpoczął naukę w czteroletniej Szkole Handlowej Męskiej Stowarzyszenia Kupców Polskich w Radomiu, którą ukończył w 1940 roku. To właśnie w Radomiu, pod pseudonimem „Kula”, nawiązał pierwsze kontakty konspiracyjne.
Na przełomie 1940 i 1941 roku, na polecenie Jana Sońty ps. „Ośka”, współorganizował punkty nasłuchu radiowego w Radomiu i Świesielicach k. Iłży. Informacje zebrane podczas nasłuchów pozwoliły mu wydawać gazetkę „Wiadomości Radia Zagranicznego”, kolportowaną m.in. w Szkole Handlowej w Radomiu.
Wkrótce Ciesielski został aresztowany w Szydłowcu pod zarzutem posiadania broni. 24 lutego 1941 roku trafił do więzienia w Radomiu, a w kwietniu wysłano go do Auschwitz, gdzie otrzymał numer 12969. Pracował przy kartotekach więźniów, w stolarni oraz na bloku szpitalnym, a znajomość języka niemieckiego pomagała mu w wykonywaniu obowiązków.
Zobacz też:
W obozie poznał rtm. Witolda Pileckiego, który wciągnął go do działalności konspiracyjnej. W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 roku uciekli z piekarni znajdującej się poza obozem. Po sześciu dniach dotarli do Bochni, gdzie Ciesielski ukrywał się u rodziny Oborów pod fałszywym nazwiskiem Adam Wiśniewski i działał w tamtejszej placówce Armii Krajowej.
W listopadzie 1943 roku został przerzucony do Warszawy, gdzie ukrywał się do wybuchu powstania warszawskiego. W ramach IV Zgrupowania „Gurt” walczył pod pseudonimem „Beton” w Śródmieściu-Północ. Podczas walk został ciężko ranny, ale po wyjściu ze szpitala kontynuował działalność konspiracyjną na Kielecczyźnie.
Po wojnie przeniósł się do Warszawy, współpracując z Ośką w ramach Oddziałów Specjalnych Batalionów Chłopskich. Został aresztowany, skazany na karę śmierci, a wyrok zamieniono na długoletnie więzienie. Odbywał go m.in. we Wronkach, Rawiczu i Sztumie, a zwolniony został 9 marca 1954 roku.
Po powrocie podjął pracę jako stenotypista w Sejmie, jednak doświadczenia okupacyjne i pobyt w więzieniach odbiły się na jego zdrowiu. Zmarł w wieku 40 lat. Edward Ciesielski spoczywa na wojskowych Powązkach w Warszawie.
Źródło: IPN Radom
