W dzisiejszych czasach, jako mieszkańcy, coraz bardziej pragniemy mieć wpływ na kształtowanie swojego otoczenia. Z tego względu samorządu stworzyły narzędzia, takie jak Budżet Obywatelski oraz Inicjatywa Lokalna, które mają na celu zwiększenie naszego zaangażowania w sprawy lokalne. Choć oba te mechanizmy wydają się być zbliżone, mają swoje unikalne cechy i zasady działania. Warto zatem przyjrzeć się im bliżej i wyraźnie rozróżnić.
Czym jest Budżet Obywatelski?
Budżet Obywatelski (BO) to narzędzie, które umożliwia mieszkańcom proponowanie i wybieranie projektów, które mają być zrealizowane w ich gminach. W Gminie Niepołomice BO istnieje od 2015 roku i do tej pory pozwolił na realizację ponad 220 projektów, obejmujących różnorodne dziedziny – od inwestycji po wydarzenia kulturalne. Kluczowym elementem BO jest możliwość zgłoszenia projektu przez grupę mieszkańców, którzy następnie biorą udział w głosowaniu nad tym, które z tych projektów zostaną zrealizowane.
Zgłaszając projekt, mieszkańcy muszą wziąć pod uwagę dostępny budżet, zgodność z przepisami oraz lokalne potrzeby. Po weryfikacji projektów przez ekspertów następuje głosowanie, a realizacją zajmują się odpowiednie służby miejskie. Kluczowym aspektem jest to, że w przypadku BO to gmina odpowiada za wykonanie projektu, a mieszkańcy mają jedynie wpływ na jego wybór.
Czym jest Inicjatywa Lokalna?
Inicjatywa Lokalna (IL) to stosunkowo nowe narzędzie, które umożliwia mieszkańcom wspólną realizację zadań publicznych. W przeciwieństwie do Budżetu Obywatelskiego, Inicjatywa Lokalna wymaga aktywnego wkładu ze strony pomysłodawców, co oznacza, że mieszkańcy są odpowiedzialni za wykonanie projektu, przy wsparciu gminy.
W ramach IL mieszkańcy mogą zgłaszać mniejsze projekty, które bez wsparcia samorządu mogłyby nie zostać zrealizowane. Przykładem może być zorganizowanie wystawy zdjęć lokalnej fauny. Grupa mieszkańców wykonuje zdjęcia, tworzy projekty plansz i organizuje wernisaż, jednak samorząd może wspierać ich działania, np. poprzez sfinansowanie wydruku plansz czy wynajęcia transportu.
Jakie są między nimi różnice?
Podstawowa różnica między Budżetem Obywatelskim a Inicjatywą Lokalną polega na sposobie realizacji projektów. W BO mieszkańcy zgłaszają swoje pomysły, które następnie są weryfikowane i realizowane przez samorząd. W IL natomiast to mieszkańcy muszą wykazać się aktywnością i zaangażowaniem, a samorząd dostarcza brakujących zasobów, takich jak wsparcie finansowe czy organizacyjne.
Kolejną różnicą są kwoty przeznaczone na realizację projektów, które zależą od decyzji samorządu. W ramach Budżetu Obywatelskiego dostępne środki są ustalane corocznie, a w przypadku Inicjatywy Lokalnej kwota przeznaczona na projekty może się zmieniać w zależności od decyzji władz lokalnych. W Budżecie Obywatelskim mieszkańcy zgłaszają projekty w określonych terminach, natomiast w Inicjatywie Lokalnej pomysły można nadsyłać przez cały rok, aż do wyczerpania dostępnych środków.
Podsumowując. Budżet Obywatelski i Inicjatywa Lokalna to dwa różne, ale dopełniające się narzędzia, które pozwalają mieszkańcom na większy wpływ na swoje otoczenie. Obydwa mechanizmy mają swoje unikalne zasady i wymagają aktywności ze strony społeczności lokalnej. Dzięki nim mieszkańcy mogą współtworzyć i współrealizować projekty, które mają znaczenie dla ich lokalnych społeczności.
Zachęcamy do zaangażowania się w te inicjatywy i korzystania z możliwości, jakie oferują!
Źródło: niepolomice.eu / maszglos.pl / nik.gov.pl
