2 stycznia 1939 roku w Drozdowie pod Łomżą zmarł po długiej chorobie Roman Dmowski – przywódca obozu narodowego, główny ideolog polskiego nacjonalizmu, współtwórca niepodległej Polski.
W 1917 roku został prezesem Polskiego Komitetu Narodowego, który był oficjalnym przedstawicielstwem narodu polskiego. W styczniu 1919 roku wyjechał na konferencję pokojową w Paryżu, która kończyła I wojnę światową.
29 stycznia 1919 wygłosił na posiedzeniu Rady Dziesięciu, przed szefami rządów i ministrami spraw zagranicznych USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Japonii, kilkugodzinne exposé wyjaśniające geograficzne i demograficzne zagadnienia związane z ziemiami polskimi. Logiczna i sugestywna argumentacja stała się punktem wyjścia do dalszych negocjacji w sprawie polskich granic. Wystąpienie trwało tak długo, ponieważ Dmowski samodzielnie tłumaczył je na język angielski i francuski, by uniknąć niedokładności. Podobno wystąpienie zaimponowało słuchaczom logiką wywodu i znajomością tematu.
28 czerwca 1919 w sali zwierciadlanej Wersalu, przedstawiciele Polski: Ignacy Jan Paderewski i Roman Dmowski podpisali traktat wersalski. II Rzeczpospolita oficjalnie powróciła na mapy Europy. Dmowski kontynuował karierę polityczną, pisał także książki i rozprawy. Do historii przeszedł jego konflikt z innym ojcem niepodległej – Józefem Piłsudskim.
W swoim najbardziej znanym dziele – Myślach Nowoczesnego Polaka, pisał Dmowski:
„Jestem Polakiem – więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka. Bo im szersza strona mego ducha żyje życiem zbiorowym narodu, tym jest mi ono droższe, tym większą ma ono dla mnie cenę i tym silniejszą czuję potrzebę dbania o jego całość i rozwój”
