Duma Radomia – 72. pułk piechoty. Zapraszamy do wysłuchania fascynującej opowieści, którą przedstawił nam znany i lubiany radomski historyk dr hab. Sebastian Piątkowski!
Podczas I wojny światowej, wielu Polaków zostało zmuszonych do służenia w wojskach obcych państw. Pomimo to, wśród naszych przodków nie gasła nadzieja na odzyskanie niepodległości dla Rzeczypospolitej. Dla tych, którzy znaleźli się w niewoli włoskiej, rok 1918 przyniósł nową szansę.
To właśnie wtedy, na włoskiej ziemi formowano polskie jednostki ochotnicze, które miały wzmocnić tzw. „Błękitną Armię” gen. Józefa Hallera. W grudniu tamtego roku, w obozie szkoleniowym La Mandria koło Chivasso, utworzony został 6. pułk piechoty im. Zawiszy Czarnego.
Lokalna społeczność zjednoczona w Komitecie „Pro Polonia” otoczyła opieką polskich żołnierzy marzących o ponownym odrodzeniu naszego kraju. Wiosną 1919 roku, po przeniesieniu do Francji, pułk został włączony do armii francuskiej, a po demobilizacji przemianowany został na 21. Pułk Strzelców Polskich. Wraz z innymi oddziałami tworzącymi Wojsko Polskie, stał się 145. Pułkiem Strzelców Kaniowskich, otrzymując sztandar ufundowany przez lokalne Koło Ziemianek.
Podczas walk z bolszewikami od września 1919 do października 1920 roku pułk osiągnął znaczące sukcesy, zdobywając broń, jeńców i sztandary nieprzyjaciela. Zwycięstwo to zostało niestety opłacone życiem 299 żołnierzy, którzy polegli w walce lub zmarli w wyniku odniesionych ran. Co ciekawe, za swoje bohaterstwo 28 żołnierzy otrzymało Order Virtuti Militari, a 101 zostało uhonorowanych Krzyżem Walecznych.
Ministerstwo Spraw Wojskowych dowiedziawszy się o postawie żołnierzy, postanowiło, że po zakończeniu walk pułk pozostanie w utrzymaniu nawet w czasie pokoju. W rezultacie reorganizacji Wojska Polskiego w 1921 roku, pułk otrzymał nową nazwę – 72. pułk piechoty, i 24 kwietnia 1921 roku został przeniesiony do Radomia, gdzie osiedlił się na stałe. Zapraszamy do wysłuchania wywiadu z dr. hab. Sebastianem Piątkowskim, który w charakterystyczny dla siebie, niezwykle barwny sposób, opowiedział o dziejach tej jednostki i jej znaczeniu dla naszego miasta.