Historia Radom i okolice

101 lat temu urodził się Edward Ciesielski

101 lat temu urodził się Edward Ciesielski. Był jednym z współtowarzyszy ucieczki Witolda Pileckiego z obozu koncentracyjnego w Auschwitz. 

Pochodzący spod Szydłowca Edward Leopold Ciesielski urodził się 16 listopada 1922 roku w Woli Korzeniowej. W 1936 roku rozpoczął naukę w czteroletniej Szkole Handlowej Męskiej Stowarzyszenia Kupców Polskich w Radomiu, którą ukończył w 1940 r. To w Radomiu pod pseudonimem „Kula” nawiązał pierwsze kontakty konspiracyjne.

Na przełomie 1940/41 roku, na polecenie Jana Sońty ps. Ośka (późniejszy dowódca oddziału Batalionów Chłopskich), współorganizował punkt nasłuchu radiowego w Radomiu oraz Świesielicach k. Iłży. Informacje zebrane podczas nasłuchów pozwoliły mu wydać gazetkę „Wiadomości Radia Zagranicznego”, która powielana była w Szkole Handlowej w Radomiu.

Praca konspiracyjna nie trwała zbyt długo. Edward Ciesielski został aresztowany w Szydłowcu pod zarzutem posiadania broni. 24 lutego 1941 roku został przewieziony do więzienia w Radomiu, skąd w kwietniu 1941 roku został wysłany do obozu koncentracyjnego w Auschwitz.

W obozie otrzymał numer 12969. Pracował przy kartotekach więźniów zatrudnionych w stolarni, następnie został magazynierem na bloku szpitalnym w obozie. Prawdopodobnie dobra znajomość języka niemieckiego pomagała mu w podejmowanych pracach.

W trakcie pobytu w Auschwitz poznał rtm. Witolda Pileckiego, który wciągnął go do pracy konspiracyjnej. W 1943 roku Pilecki wtajemniczył Ciesielskiego w plan ucieczki. W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r., uciekli z piekarni, znajdującej się poza obozem. Po sześciu dniach dotarli do Bochni, gdzie przez kilka miesięcy Edward Ciesielski ukrywał się u rodziny Oborów pod fałszywym nazwiskiem Adam Wiśniewski. Działał również w tamtejszej placówce AK.

W listopadzie 1943 r. został przerzucony do Warszawy, gdzie ukrywał się do wybuchu powstania warszawskiego. Ciesielski brał udział w walkach powstańczych pod ps. „Beton” w ramach IV Zgrupowania „Gurt”, walczącego w Śródmieściu-Północ. Podczas walk został ciężko ranny. Trafił do szpitala, gdzie cudem powrócił do zdrowia. Po upadku powstania uciekł z niewoli i przedostał się na teren Kielecczyzny, gdzie odnowił kontakty z Janem Sońtą ps. „Ośka” i innymi konspiratorami spod znaku Batalionów Chłopskich.

W 1945 r. Edward przeniósł się do Warszawy. Powojenna rzeczywistość w Polsce spowodowała, że podjął współpracę z Ośką w ramach nowo utworzonej organizacji Oddziały Specjalne Batalionów Chłopskich. W związku ze swoją działalnością został aresztowany, a następnie zasiadł wraz z innymi na ławie oskarżonych Sądu Wojskowego w Warszawie. W styczniu 1946 r. zapadł wyrok skazujący go na karę śmierci, zamieniony później na długoletnie więzienie. Edward Ciesielski odbywał wyrok we Wronkach, w Rawiczu i Sztumie.

Zwolniony został 9 marca 1954 r. Podjął pracę jako stenotypista w Sejmie, ale przeżycia okupacyjne i pobyt w więzieniach Polski Ludowej bardzo odbiły się na jego zdrowiu. Ostatni uczestnik słynnej ucieczki zmarł w wieku zaledwie 40 lat (Witold Pilecki został zamordowany w 1948 r., Jan Redzej zginął w Powstaniu Warszawskim).

Jest pochowany na wojskowych Powązkach w Warszawie.

Źródło: Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Radomiu